'Televizyonda alt kültüre hitap eden işler çıkıyor!'
Sayım Çınar dizi sektörünü yakından bilen ve izleyen, uzun yıllardır gazetecilik dünyasında olan bir isimle, Oya Doğan ile konuştu.
GAZETECİLER.COM - ÖZEL İÇERİK
Sayım Çınar - sayimc@superonline.com
Sayım Çınar dizi sektörünü yakından bilen ve izleyen, uzun yıllardır gazetecilik dünyasında olan bir isimle, Oya Doğan ile konuştu. İşte önümüzdeki dönemde televizyon dünyasında izleyiciyi bekleyenler, medyadan son haberler, son gelişmeler…
Aradan yıllar geçti. Seni Vatan eklerden tanıyorum. Neredeyse ekin büyük bölümünü sen yapıyordun, sonra Habertürk eklere geçtin.
Kuruluş aşamasından başladım. 5.5 yıl çalıştım. Habertürk, internet, magazin, kültür sanat, Bloomberg, her alanda görev yaptım.
“Tamam, beni şimdi kovabilirsiniz.”
Ayrılığın nasıl oldu?
Kovuldum. Mehmet Güler ile çalışıyorduk. HT magazinin başındaydı. O gidince Kadir Bey geldi ve benimle yollarını ayırmak istedi. Fatih Bey ile konuştuk, o kalmamı istedi ama huzursuzluklar beni çok etkiledi. O süreçte Demirören grubuyla görüşmeye başladık. Makaron eki yoktu, ana gazetede tv yazarlığı yapmam istendi. Tamam beni şimdi kovabilirsiniz noktasına geldim.
Şu an Vatan Makaron’dasın, tv köşesi yapıyorsun.
Haftanın 5 günü yazıyorum.
Dizilerle ilgili güncel yazılar yazıyorsun.
Gazetecilikte bir mesafeden bahsederler ya, ben o klişeyi yıkmak gerektiğini düşünüyorum. Bir dizi çekilirken, senaristini de tanımak isterim, ışıkçısını da tanımak isterim. Televizyon karşısında oturduğumda C grubu seyircisi gibiyim. Ağlayarak dizi izlerim. Yazarken yalnızca profesyonelim. Duygularımla yaşıyorum.
43 yeni dizi başlıyor. Nasıl takip ediyorsun tüm dizileri?
Şöyle bir şey yapıyorum. Her başlayan dizinin ilk 3 bölümünü izliyorum. İzledikten sonra bu kadar sezon finalini bile anlatabiliyorum. Bu ülkede yeni bir şey denenemiyor. Alt kültüre hitap eden işler çıkıyor.
Sıkılmıyor musun?
Sıkılıyorum, insanım. 8’de başlayıp 11’de biten bir dizi durumu var. İnternetten izliyorum, kaydediyorum. Ciddi bir mesai vermek zorundasın.
“Kurtlar Vadisi’ne rakip dizi geliyor.”
Favori dizilerin var mı?
Bu yıl TRT’de 5 eski, 7 yeni dizi var, totalde 12 dizi. Eylül ocak arası bu. Starda şu anda yayınlananlarla beraber 16 dizi var. Reaksiyon, Sil Baştan, Aşktan Kaçılmaz, Kaderimin Yazıldığı Gün, Propaganda, Serçe Sarayı gibi diziler var. Bir tek Reaksiyon beni heyecanlandırdı. Gönül İşleri de enteresan. Benim Adım Gültepe tutacak bence. Bana Artık Hicran De, Karadayı karşısında ne yapar bilmiyorum ama tanıtımı çok başarılı. Bu Son Olsun, doktorlar dizisi. Beğeniliyor böyle işler. ATV’de Beyaz Karanfil başlıyor. Kurtlar Vadisi’ne rakip. Breaking Bad’in versiyonu. Kadim Dostum Mardin’de geçen bir komedi dizisi, kesin izlerim. Show Tv’de yeni bir şey yok. Yılanların Öcü ve Ah Neriman başlıyor. Tanıtımları iddialı görünüyor ama Çarşambaları baya bir rekabet olacak. Karadayı dizisi reytingine reyting katacak. Düzgün senaryo yok, her şey çok klişe.
“Düzgün senaryo yok, her şey çok klişe.”
Sen 32. Gün ekibinde yer aldın. Rıdvan Akar, Murat Kahraman gibi isimler vardı, Birand en başta.
Birand’ı özlüyorum tabii. Haberciliğe bakınca da özlüyorum. Herkesin önünü açan başka bir isim gelmiyor aklıma. Çok insan yetiştirdi.
Anın var mı?
32. Gün’de kafama mikrofon atmışlığı vardı. Ayrıldım 32. Gün’den, 20. Yıl gecesine herkes çıkıyor anlatıyor, yanına gidip sizden nefret ediyorum dedim. Sizinle o kadar az vakit geçirebildik ki dedim. O da merak etme, daha çok çalışacağız dedi.
Bilgi Üniversitesi Siyaset Bilimi okudun. Siyasetle alakalı olmadı ama gazteciliğin…
32. Gün’den ayrılınca Vatan’da siyasi röportajlar yaptım. Değişen yönetimler sebebiyle biraz değiştirdim kulvarımı. Celebritylerle söyleşi yapıyordum, aranan bir isim oldum. En sonunda dizi alanına girdim. En büyük isteğim kim vuracak diye arkasına bakan bir gazeteci olmaktı.
Yönetmenlerle, senaristlerle iç içesin.
En büyük sorun mesafesizliğim. Türkiye’de neredeyse 4 milyar dolar dönüyor bu alanda. Tek gazeteciyim bu alandaki. Dizi uzmanıyım. Televizyon eleştirmeni vardı ama dizi uzmanı yoktu. Oyunculuk eğitimi aldım, dramaturgluklarla çalıştım, çok izledim, çok senaryo okudum, çok kitap okudum. Siyaset ve sosyoloji bilmenin ayrı bir katkısı oluyor tabii. Ben bir şey yazıyorsam, beni herkes tanıyor. Bir şeyi eleştiriyorsam da kimseyi incitmek için yapmadığımı biliyorlar. Beğendim beğenmedim bir eleştiri değildir. Tedavi yöntemini de söylemek zorundayım.
Diziler tutunca, uzatılıyor. Uzatılan diziler hayatımızı zindan ediyor. Bu konuda ne düşünüyorsun?
Keşke daha çok iyi senaryo çıksa. O kadar zor ki bir şeyi tutturmak. Mecbur kalınca uzatılıyor. Tutmuş bir şey bulunca para kazanmak için devam ettiriyorlar.
Her televizyonda bir tv eleştirmeni var. Sen ise daha farklısın, dizilerin içinden yaşıyorsun her şeyi.
Hoş geldin diye karşıladılar beni Akyaka’daki bir dizi çekiminde. Onlarla çok vakit geçirdim, dönünce de yazımı yazdım. Aşık oldum Akyaka’ya da. 12’den sonra hayat bitiyor, samimi, büyük şehir gibi değil.
"Türk televizyon tarihinin en iyi dizisi: Muhteşem Yüzyıl"
Muhteşem Yüzyıl en çok reyting alan dizilerden. Nasıl değerlendiriyorsun bu başarıyı?
Tarihin en iyi dizisi bence. Bir Osmanlı dizisi olarak izlemedik. Basit bir sebebi vardı, her kadın gücü sever, ve her kadın padişahı parmağında oynatmak ister. Bu kafayla izledik. Gücü elde etme duygusuyla izledik.
Televizyona uyarlanan edebiyat uyarlamalarına nasıl bakıyorsun?
Kurt Seyid ve Şura, bugüne kadarki en iyi uyarlamaları yapanların en kötü işiydi. Yılanların Öcü’nü da daha izlemedim ama çok çekmedi. Fatih Harbiye var. Romandan çok uzaklaşıyorlar, 90 dakikaya çok olay sığdırmak için.
“Kahramanlık teması Türkiye’de hep tutar.”
12 senelik bir Kurtlar Vadisi var.
Devam edecek Kurtlar Vadisi. Necati Şaşmaz’la yolları ayırdı Raci Şaşmaz ve ekibi. Beyaz Karanfil’i yapıyorlar. İzlenir bu tarz diziler, her yaştan insan oyun başına oturunca vurdu kırdı arıyor. Hero mevzusu sevilir ve izlenir.
Chicklet edebiyattan uyarlanan dizi yok.
Başta RTÜK var çünkü. Bir Kadın Bir Erkek dizisinde bornozla yürürken cinsel organı göründüğü düşünülerek ceza aldı. Leyla ile Mecnun, Behzat Ç gibi diziler çok zor artık. Sex and the City çıkamaz bu ülkede. Amerikan dizileriyle Türk dizilerini karşılaştırmamalı. Pay tv var onlarda, ne izlemek istiyorsan onu alıyorsun, yoksa Masters of Sex orada da açık açık gösterilmiyor.
Çok dizi çekilmiyor mu sence ülkemizde?
Çok dizi çekilmesinin ötesinde, içerik üretilmiyor. Televizyonculuk dizi satın alma diye düşünülüyor. Bir tek Acun format peşinde.
Makaron magazin eki. Vatan gazetesi bir şey kazandı mı sence bu ekle beraber?
Bence daha iyi olacak satışlar. Net söylerim ki magazin, dizi takip etmiyorum diyen yalan söylüyor. Enteresan mesleklerde bulunan kişilerle oturuyoruz, onlar da aynı şeyleri söylüyor. Magazin eki olması bu yönüyle tabii ki katkı.
Siyasilerin dizileri çok eleştirmesine ne diyorsun?
Hayatımız dizi oldu. Bence çok dizi izliyorlar.
Mehmet Güler de seninle aynı işi yapıyordu. Yakın buluyor musun onu, başka eleştirmenleri?
Mehmet’in yanında uzmanlaştım, tabii yakın bulurum kendime. Köşe yazma fırsatını da o verdi bana. Çok hakimsin duruma yazmaya başlayabilirsin dedi.
“Herkes röportaj yapamaz.”
Röportaj yapanları nasıl değerlendiriyorsun? Ahmet Hakan da başlıyor röportaj yapmaya önümüzdeki günlerde.
Herkes röportaj yapamaz. Ahmet Hakan’ı ayrı tutuyorum, herkes gazeteci, herkes oyuncu, herkes röportajcı. Bu işi iyi yapanlar var. Eline soru alıp gidersin, sadece o sorulara bağlı kalırsın. Bu bir tür. Bir de bir dünya kurarsın, yeni dünyalar açarsın, bu da bir yöntem.
Tiyatro kökenli insanlar dizilerde de ön planda.
Biraz da zorundalar. İnanmıyor seyirci. İyi oyunculara ihtiyaç var. Güzel kız bul, yakışıklı oğlan bul, böyle olmuyor artık.
“Geçen sene Antalya’da izlediğimiz filmlerin çoğu bir bölüm oynayamazdı televizyonda.”
Yeni filmler görüyoruz festivallerde ancak yine de bir kısırlık hissediliyor.
Bir yazımda yazmıştım. Türk dizileri izlediğimiz o filmlerden daha iyi. Geçen sene Antalya’da izlediğimiz filmlerin çoğu bir bölüm oynayamazdı televizyonda. Ön jüride olan arkadaşlarım var, genç yönetmenlerin tekniğe takıldığını söylüyorlar. Önemli olan bir dünya kurmak ve atmosfer yaratmak. Duygu peşinde koşan bir toplumuz. Senaryolar yetirince demlenmiyor ve eksik kalıyor filmler.
Türkçe konuşamıyor, yapımcı olabiliyor. Müziği takip etmiyor, ama yapımcı.
Türkiye’de yaşıyoruz ve bu insanlar Türkiye’nin gerçeği. Her yer bu tarz insanlarla dolu.
Her tür insanla, oyuncuyla tanışıyorsun. Cihangir’deki oyuncu tayfasını nasıl değerlendiriyorsun? Egolarıyla ilgili sorunları var mı?
Futboldan sonra en çok para dönen sektör. Çok dizi var, tahmin edemeyeceğin paralar kazanıyorsun. Bir dizi bütün hayatını değiştirebiliyor. Bölüm başı 70.000 80.000 gibi paralar kazanıyorsun. Eğitimsiz insanların başrol oynadığını görüyorsun. Çok sağlam psikolojin olmalı. Şahane bir ailen olmalı. Başka türlü şöhretle başa çıkamazsın.
“Halit Ergenç hiç değişmedi, hiç bozulmadı.”
En takdir ettiğin isim?
Halit Ergenç. Gerçek bir aktördür. Performansı, yurtdışında tanınması, duruşu… Aliye’de tanıdım onu, bir gram değişmedi.
En çok hangi ülkelere satılıyor Türk dizileri?
Balkanlar, Ortadoğu, Şili’ye sattık Binbir Gece’yi. Latin Amerika’ya satıldı senaryo olarak Aşk-ı Memnu. Küçümseniyor ama Makedonya’da bir kanal yalnızca Türkçe dizisi yayınlıyor. Global Agency satıyor. Avrupa’da en çok dizi ihraç eden ülkeyiz.
