Domatesin Fiyatı %175 Artarak 55 Liraya Ulaştı!
Domatesin fiyatı son dönemde yaşanan artışlarla gündemde. Türkiye’nin tarım üssü Antalya’da seradan 20 liraya çıkan domates market raflarında tüketiciye ulaşana kadar %175’lik bir artış göstererek 55 lirayı buluyor. Peki bu fiyatlar nereye gidiyor?
Özellikle domatesin yoğun olarak üretildiği Aksu gibi ilçelerde bile market fiyatlarının bu kadar yükselmesi üreticiden tüketiciye uzanan zincirdeki maliyetlerin sorgulanmasına neden oluyor. Üreticiler bu duruma tepkili ve market fiyatlarının tüketici için fazla yüksek olduğunu ifade ediyor.
Antalya'da Veriler Nasıl?
Antalya hem örtü altı hem de açık alan tarımında lider bir şehir. 2023 yılı verilerine göre Antalya’da tam 2,5 milyon tonun üzerinde domates üretilmiş durumda. Ancak bu üretim bolluğu tüketicinin cüzdanına olumlu bir şekilde yansımıyor. Antalya Ticaret Borsası’nın yaptığı kasım ayı değerlendirmesinde domatesin işlem miktar endeksinin %92,14 oranında arttığı görülürken işlem fiyatlarında da %11’lik bir artış yaşandığı belirtiliyor. Bu artış tüketiciye yansıyan fiyatların sadece sezonluk talep ve arz dengesine bağlı olmadığını düşündürüyor.
Seradan sofraya uzanan yolculukta domates fiyatlarındaki artışın temel nedenleri arasında taşıma maliyetleri aracı komisyonları ve enerji giderleri gibi birçok etken bulunuyor. Seradan 20 liraya çıkan domates Antalya toptancı halinde 25 ila 30 lira aralığında işlem görüyor. Semt pazarlarına gittiğinizde fiyatlar 20 ile 40 lira arasında değişiyor. Ancak iş marketlere geldiğinde, domatesin kilosu 47 ila 55 lira arasında tüketiciye sunuluyor. Bu hem üreticinin hem de tüketicinin memnuniyetsiz olduğu bir tablo ortaya koyuyor.
Fiyat Artışı Tarım Sektörünü Nasıl Etkiliyor?
Bu fiyat artışı tarım sektöründe yaşanan genel maliyet artışlarının da bir yansıması. Gübre, ilaçlama ve enerji fiyatlarının artması üreticilerin maliyetlerini yükseltiyor. Öte yandan lojistik ve aracı firmaların etkisiyle fiyatlar katlanarak tüketiciye ulaşıyor. Üreticiler, seradan çıkan ürünün fiyatının makul seviyelerde olduğunu savunurken market fiyatlarının neden bu kadar yüksek olduğunu sorguluyor. Tüketiciler ise bu duruma çözüm bulunmasını bekliyor.
20 Yıllık Çiftçi İsyanını Aktardı
20 yıldır çiftçilik yapan Süleyman Kurtan domates fiyatlarındaki artışın ardındaki bilinmezleri dile getiriyor. Kurtan domates üretim sürecinin bu yıl biraz daha farklı seyrettiğini de belirtiyor. Erken ektiği domateslerden dolayı kazanç sağladığını ifade ederken sahildeki seracılar için erken soğuyan havanın olumlu bir etkisi olduğunu dile getiriyor. Domates fiyatlarının yaz aylarında genellikle düştüğünü ama şu an için fiyatların sabit kalacağını düşünüyor. Ancak bu maliyetlerin ve fiyatların sürdürülebilir olup olmadığı büyük bir soru işareti. Üreticiler açısından durum böyleyken tüketicilerin karşılaştığı fiyatlar da ciddi bir yük haline gelmiş durumda. Ayrıca üreticilerin mağdur edilmemesi gerektiğini özellikle vurguluyor.
