Sabah gazetesi ombudsmanından 5 soruluk test
İbrahim Altay çoktan seçmeli 5 soru sordu... Altında da doğru cevaplarını verdi hem de gerekçelerini açıklayarak...
Sabah gazetesi Ombudsmanı İbrahim Altay, okuyucularına test yaptı...
İbrahim Altay'ın 5 soruluk testinde basın meslek ilkeleri ve medya ahlakıyla ilgili çarpıcı sorular yer aldı...
Altay'ın çoktan seçmeli testinin cevapları da yine aynı köşede yer aldı...
İşte Sabah gazetesi Ombudsmanı İbrahim Altay'ın o yazısı...
HAZIRSANIZ BAŞLAYALIM
Bu haftaki yazımızda okurlarımız ve çalışma arkadaşlarımız
tarafından sıklıkla gündeme getiren ve çeşitli zamanlarda köşemizde
ele aldığımız konularla ilgili mini bir test yapalım.
İlk sorumuz şöyle:
Süreli yayınlarda kişilerin şeref ve haysiyetini ihlal edici
nitelikte ya da kişi ve kurumlarlailgili gerçeğe aykırı yayım
yapılması halinde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a) Yayından zarar gören kişinin iki ay içinde göndereceği hukuka
uygun cevap ve düzeltme metni, kanunda belirtilen sürelerde
yayımlanır.
b) Cevap ve düzeltme metni ilgili yayının yer aldığı sayfa ve
sütunda yer almak zorundadır.
c) Gazetenin cevap ve düzeltme hakkına saygı göstermemesi halinde
Sulh Ceza Hâkimi'nemüracaat edilebilir.
d) Düzeltme ve cevap hakkı, ilgili kişinin ölmesi ya da ölmüş
olması durumunda mirasçıları tarafından kullanılabilir.
e) Cevap ve düzeltme metni şikâyete konu haberden daha uzun
olabilir. Şikâyete konumetinle aynı büyüklükte ve aynı puntolarla
yayımlanması gerekmez.
İlk soruyu okumayı bitirdiyseniz, ikinci sorumuz
geliyor:
Aşağıdakilerden hangisi gazetecilerin sosyal medya kullanırken
dikkat etmesi gereken hususlardan değildir?
a) Öncelikle gazeteye vermesi gereken haberleri,
yazı işlerinin denetiminden geçmeden ve
gazetede yayımlanmadan sosyal medya üzerinden
paylaşmamak.
b) Resmen olmasa da pratikte sosyal medya
hesabının çalıştığı kurumu temsil ettiğini
unutmamak.
c) Sosyal medya hesaplarını kullanarak
spekülatif haberlerin yapılmasına ya da
yayılmasına zemin sağlamamak.
d) Sosyal medyayı bir haber kaynağı olarak
görmek ama veri ve bilgilere gazetecilik
hassasiyeti ve şüpheciliğiyle yaklaşmak.
e) Sosyal medyayı eğlence amaçlı
kullanmamak.
Üçüncü sorumuzla ilgili konuyu geçtiğimiz haftalarda
birkaç kez gündeme getirmiştik:
Gazeteciler ile PR'cılar arasındaki ilişkinin nasıl olması
gerektiğine dair aşağıdakilerdenhangisi etik bakımdan
yanlıştır?
a) Gazeteciler ile PR'cılar meslek ilkelerinden
taviz vermemek kaydıyla ilişki
kurabilirler.
b) Gazetecilerin katıldıkları basın gezilerinin
masraflarının kurumları tarafından karşılanması
daha doğrudur.
c) PR'cılar tarafından gönderilen basın
bültenleri olduğu gibi yayımlanmamalı, gazetecilik
süzgecinden geçirilerek, haber değeri
olduğu takdirde değerlendirilmelidir.
d) Gazeteciler PR şirketlerinden gelen pahalı
hediyeleri kabul etmemelidir.
e) Bir gazeteci PR şirketinin davetlisi olarak
basın gezilerine katıldığında o konuyla ilgili bir
yazı yazmak zorundadır.
Geliyoruz fotoğraf meselesine.
Dördüncü soru:
Aşağıdakilerden hangisi haber fotoğrafıyla ilgili ilkelerden biri
değildir?
a) Fotoğraf haberi açıklayıcı ya da destekleyici
nitelikte olmalıdır.
b) Fotoğrafta haberin konusuyla ilgili olmayan
kişi ya da nesneler bulunmamalıdır.
c) Fotoğraf özel hayatın gizliliğini ihlal
etmemelidir.
d) Kullanılan fotoğraflarda telif hakkı ihlali
yapılmamalıdır.
e) Fotoğrafın görsel kalitesi yüksek olmak
zorundadır.
Son olarak mesleğimizle ilgili bazı yanlış anlaşılmaların önüne
geçmeye çalışalım. Soru beş:
Aşağıdakilerden hangisi gazete ombudsmanının görev ve yetkileri
arasında değildir?
a) Gazete ile okur arasında köprü kurmak, okurların öneri ve
eleştirilerini yazı işlerine ulaştırmak.
b) Gazetenin ürün kalitesini denetlemek, iyileştirilmesi için çaba
sarf etmek.
c) Haber dili ve anlayışının evrensel değerlere uyumlu hale
getirilmesi için çaba sarf etmek.
d) Gazetecilik mesleğinin ve gazetecilerin yüzleştiği sorunları
gündeme getirmek.
e) Yaptıkları haberler hakkında çok sayıda şikâyet gelen
muhabirleri görevden uzaklaştırmak.
Size doğru gelen şıkları işaretlediyseniz cevap anahtarına
bakabiliriz.
***
CEVAP ANAHTARI
1) Doğru yanıt e şıkkı.
Yani cevap ve düzeltme metni aynı puntolarla yayımlanmalı, haberden
uzun olmamalıdır.
2) Doğru yanıt yine e şıkkı.
Gazetecilerin sosyal medyayı eğlence amaçlı kullanmaları konusunda
bir sınırlama mevcut değildir. İşle eğlenceyi birbirine
karıştırmamak kaydıyla.
3) Elbette, doğru yanıt yine e şıkkı. Böyle bir mecburiyet mevcut
değildir.
4) Evet, bildiniz. Fotoğrafın görsel kalitesiyle ilgili bir etik
standart yok, ama fotoğraf kaliteli olsa daha iyi olur tabii.
Yanıt e şıkkı.
5) Ombudsmanların icrai yetkisi yoktur. Ancak tavsiyelerde
bulunabilirler. Sabah gazetesi ombudsmanı da bugüne dek hiçbir
muhabir ya da editörün kovulmasına, cezalandırılmasına neden
olmamıştır. Yani yanıt bütün sorularda olduğu gibi bu soruda da e
şıkkı.