'Kitap Şenliği İstanbul'a Yakışır'

Sayım Çınar, Münir Üstün'le yaklaşmakta olan CNR Kitap Fuarı'nı, Türkiye'deki kitap pazarını konuştu. Bir profesyonelin gözünden kitap dünyası söyleşimizde...

GAZETECİLER.COM - ÖZEL RÖPORTAJ
SAYIM ÇINAR sayimc@superonline.com

Sayım Çınar, Münir Üstün'le yaklaşmakta olan CNR Kitap Fuarı'nı, Türkiye'deki kitap pazarını konuştu. Bir profesyonelin gözünden kitap dünyası söyleşimizde...

19 ülkeden 104 yayınevi CNR Kitap Fuarı'nda olacak. Son yıllarda fuar çok konuşulmaya başladı. Bu yıl ne gibi değişiklikler var?

Geçen sene ikincisini düzenlediğimiz fuarımızda sıkça dile getirdiğimiz gibi amacımız çok açıktı aslında... Dünyanın pek çok ülkesinden daha büyük olan gözbebeğimiz İstanbul'u asırlardır süren kültür başkentliği hüviyetine uygun olarak yeni bir kitap şenliğine kavuşturmak. Gelecek yıllarda gelenekselleşerek, ülke yayıncılığımızın her unsurunun rahatça yerini alabileceği uluslararası katılımın çokça rağbet edileceği bir kitap fuarı olma yolunda sağlam adımlarla yolumuza devam ediyoruz. Bu sene Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Başkanı Alpaslan Durmuş'un gayretleri ile 25 Arap yayınevi 90 yayınevini temsilen fuara davet edildi. Amacımız ülkemizi AFROAVRASYA ekseninde yeni bir kitap üssü haline getirmek ve ülkemize dünya yayıncılarının yatırım yapmalarını sağlamak. Burada adlarını anmam gereken kurumlar var. Onların desteği olmasaydı fuarımız bu kadar başarıya ulaşamazdı. Engelsiz Dünya Platformu, CNR Holding, Basın Yayın Birliği, Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ, İstanbul İl Kültür Müdürlüğü ve Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği bu kurumların hepsine müteşekkiriz...

CNR Kitap Fuarı'nın bu yılki teması, 'Engelsiz Bir Dünya'. Neler bekliyor okurları?

Temamız doğrultusunda Engelsiz Dünya Platformu yapacakları birçok etkinliklerle fuarımıza büyük katkı sağlayacak. Bu seneki 'Onur Yazarı' ise sanat tarihçisi Prof. Dr. Semavi Eyice olacak ve hem açılışımıza, hem de kendisine özel düzenleyeceğimiz panele katılacak. Fuar boyunca 600 marka ve 900'den fazla etkinlikle İstanbullu kitapseverlerle buluşacağız. Büyük ilginin olacağından eminiz. Engelsiz kalemlerle buluşacağız. Engelli yazar kardeşlerimiz etkinlikler düzenleyecek, imza günleri yapacaklar. Biz de yeni yazar adaylarını yakından tanıyacağız.

"BİZ YAYINCILAR ÇOK ÇALIŞIYORUZ"

Türkiye telif piyasası son yıllarda hareketlilik kazandı, bunu neye borçluyuz?

Biz yayıncılar çok çalışıyoruz. Dünyayı ve ülkemizi çok yakından takip ediyoruz. Yazarlarımıza gereken kıymeti ve ilgiyi göstermeye çalışıyoruz. Yazar olmazsa yayınevi olmaz, okur olmazsa hiçbiri olmaz... Ayrıca son yıllarda ekonomik gelişmelerin iyi yönde olması sektörümüzü olumlu yönde etkiliyor.

Dijital yayının basılı yayını alt etmesi ihtimalini görüyor musun?

Türkiye yayıncılık konusunda, örneğin, 10 sene önce bir çoğumuzun hayal dahi edemediği bir noktaya geldi çok şükür. Tabi ki yeterli görmüyoruz ve çalışmalarımıza her gün daha da yoğunlaşarak devam ediyoruz. Son rakamlar dikkate alındığında dünyada 11.sıraya kadar yükseldik sektör olarak. Hedefimiz, 2023 vizyonumuzu da uygun şekilde ilk ondaki yerimizi perçinlemek. Bunun için Kültür Bakanlığı ve İstanbul Ticaret Odası ile birlikte ciddi çalışmalar yürütüyoruz uzun bir süredir. Asıl önceliğimizin de kitap ithalatçısı bir ülkeden kitap ve kültür ihraç eden bir medeniyete dönüşmek iddiası olduğunu belirtmek istiyorum. Dijital yayının önünde en büyük engelin biz yayıncılar olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu alan özel bir emek istiyor. Özel bir çaba ve çalışma istiyor. Ama biz klasik yayıncılığın bonusu gibi davranıyoruz. Eminim önümüzdeki 5-10 yıllık süreçte ciddi ilerleme kaydedecek.

"DEVLETİMİZ KİTAPEVLERİNİ DESTEKLEMELİ"

Çok fazla yeni yayınevi kuruluyor, bunu nasıl değerlendirmeli?

Bence olması gereken bu, yeni arkadaşlar bu sahada umut görüyorlarsa daha ne isteriz. Sevindirici olan kitaba ve kültürümüze olan ilginin özellikle genç jenerasyonlarda artıyor oluşu. Ama biraz da kitabevi kurulsa çok daha sevineceğiz. Devletimiz kitabevlerini desteklemeli ve onlara gereken bütün maddi manevi kolaylıkları tanımalı ki biz yayıncılarda kitaplarımızı okuyucularla buluşturmalıyız.

Birçok ajans da katılıyor fuarlara. Kültür Bakanlığı desteğiyle geliyorlar. Ajansların durumunu değerlendirir misiniz?

Burada sadece tek kelime yeter... Yaşasın TEDA... TEDA Türk Edebiyatının yurtdışına açılmasını destekleyen bir program. 2005 yılında başlayan ve günümüze kadar 2100 kitabı destekleyen ve bunu neticesinde dünyada 1750 kitabımızın 55 ülkede 60 dilde yayımlanmasını sağlayan bir mucize. Ajanslara da yayıncılara da çok iyi gözle, çok güzel duygularla bakıyor ve yaklaşıyorum.

Güçlü bir çocuk yayıncılığı var artık ülkemizde, bu gelişimi nasıl değerlendiriyorsunuz?

İçerik ve sunum çok önemli. Burada bir toplam kalite oluşturmamız gerekiyor. Bu yönde meslek içi eğitimlere ağırlık vereceğimiz bir dönem olacak önümüzdeki dönem. Bu klişe gibi görünse de derinlemesine analiz edildiğinde çok ciddi eksiklerimiz olduğunu itiraf etmemiz gerekir bu konuda. Okur sayısıyla ilgili ise özellikle en büyük gücümüz olduğunu haklı olarak ifade ettiğimiz genç nüfusun dilini ve ilgi alanlarını yakalayabilmemiz lazım. Misalen, okumanın çok faydalı olduğu argümanı yeni nesil y ve z kuşaklarında karşılık bulmuyor. Bunun yerine okumanın "cool" bir eylem olduğu vurgusunun üzerine gitmemiz kritik bir dönemeç olabilir. Okuma alışkanlığını kazandırdıktan sonrası zaten iplik söküğü gibi gelecektir.

Çok satan listelerine baktığınızda ne görüyorsunuz? Edebiyatdışı artık fazlasıyla yer buluyor.

Kitap ve yayımcılık sektörü son 15 yılda çok gelişti. Bu gelişmeye bağlı olarak ticari işlerimiz de gelişti ve gelişmeye devam ediyor. Edebiyat ve edebiyatdışı eserlerde de büyük gelişimler görüyor ve seviniyoruz. Umarım bütün başlıklarımızda satışlarımız çoğalır...

"NEW YORK UÇUK, PEKİN DOĞAL, SEUL LÜKS, DOHA ABARTILI"

Kitap fuarlarını da yakından takip ediyorsunuz. Yurtdışı fuarları nasıl değerlendiriyorsunuz, sizi en çok heyecanlandıran hangi fuar?

Büyüme hızımız devam ediyor. Her yıl %12-15 seviyesinde büyüyen bir yayıncılık sektörümüz var. Geçen yıl 384 milyon adet kitap yayımlanmış. Sektörün büyüklüğü 3 milyar dolar. Dünyada 11. sıradayız. Bu sevindirici. Dünya'daki hemen bütün fuarlarda yayıncılarımız yer almaya devam ediyorlar. Türk edebiyatına olan ilgi de henüz istenen seviyede olmasa da ciddi seviyede bir artış gösterdi. Ümit verici. En çok sevdiğim fuar tabii ki Frankfurt Kitap Fuarı. Bosna Kitap Fuarını samimi buluyorum. Beyrut'u hüzünlü... Paris'i çocuksu... New York'u uçuk... Pekin'i doğal... Seul'u lüks... Doha'yı abartılı!