İşte acemi muhabirin 10 haberi
Suya cemre düşeceği haberi gelir, muhabir hemen koşar. Akşama kadar göl kenarında cemre bekler.
Her ne kadar 'çaylak',
gerçekte kartal ailesinden yırtıcı bir kuş olsa da gazeteciliğe
yeni başlayan acemi muhabirler için kullanılan tanımların başında
gelir.
Çaylaklar, ağır gövdeli bir kuş oldukları için yavrularına uçmayı
öğretmeleri çok uzun sürer. Yavrular bu deneyim sırasında sık sık
yere düştüklerinden bu acemilikleri halk diline yerleşen
çaylakların tecrübesiz halleri çiçeği burnunda muhabirler için de
kullanılır.
Bu nitelemeyi haklı çıkaran sebepler elbette vardır. Mesleğe
başladığı gün eline fotoğraf makinesini, ses kayıt cihazını ve not
defterini alan muhabir adayının önünde yoğun bir gündem vardır.
Yaptığı haberlerle ortalığı dağıtacak, deyim yerindeyse tozu dumana
katacaktır.
Çalıştığı gazetenin haber müdürü, acemi muhabirin haber refleksini
ölçmek için genellikle ilk günler ona bir gündem vermez ve kendi
haberini bulmasını ister. Peki acemi muhabir ne yapar? Neleri
gözüne kestirir, neyi haber olarak önem sırasının başına
yerleştirir?
İşte hemen hemen her acemi muhabirin yaptığı 'Top 10'
listesi....
- Bir haber klasiği; Eminönü'nde balık ekmek:
Fotoğraf makinesini ve ses kayıt cihazını kaparak haberciliğe hızlı
bir giriş yapan gazetecinin ilk durak yeri Eminönü'nde balık-ekmek
satan teknelerdir. Nedense herkesin gözünden bugüne kadar kaçan bu
balık-ekmek satıcıları acemi muhabir tarafından öyle ballandıra
ballandıra anlatılır ki, canınız ekmek arası balık çeker. Sırf bu
haberlerden dolayı bu tezgahların hâlâ büyük bir müşteri kitlesi
çektiğini söylemeliyiz. Tabii Yeşilçam filmlerinin de etkisini
yabana atmamak lazım.
2- Cemre suya, acemi muhabir tufaya düşerse:
Acemi, çaylak muhabirlere şaka yapmak için söylenen bir diğer haber
de cemre düşmesi olayıdır. İşe yeni başlayan muhabire "Bak bugün
cemre suya düşecekmiş, git şunun fotoğrafını çek de haber yapalım"
diye gönderilen acemi muhabir denize, dere ve göl kenarlarına, su
birikintilerinin bulunduğu yerlere gidip akşama kadar düşecek
cemrenin görüntüsünü bekler. Tabii biraz uyanık olan muhabirlerin
dere kenarlarında kurbağaların yumurtalarını çekip cemre fotoğrafı
diye götürdüklerine de rastlanır.
3- Bir türlü kaybolmayan meslek haberleri:
Yıllardır gazetelerde rastladığımız haberlerden biri de kaybolan ya
da kaybolmaya yüz tutan mesleklerdir: Keçeci, mestçi, yemenici,
fesçi, semerci, lehimci, değirmenci, çömlekçi, kaşıkçı, nalbantçı,
hasırcı, esansçı, urgancı, sedefkarcı, kalaycı, çıracı, hallaç,
bakırcı... Yıllardır bütün gazetelerde yer bulan bu haberler
genelde acemi muhabirler tarafından yazılır ve mutlaka haberin
spotunda ya da başlığında 'Kaybolan bilmem ne mesleğinin son
erbabı, yaşayan son usta' gibi ifadeler yer alır. Ancak görünen o
ki bu meslekler bir türlü son bulmamakta ve bunların nesli
tükenmemektedir. Kim bilir belki haberlerin etkisiyle
yaşamaktadır.
4- Galata'da oltaya gelen haberler: Fotoğraf
makinesini boynuna geçiren acemi muhabirin balıklama atladığı
haberlerden birisi de Galata Köprüsü üzerinde avlanan balık
tutkunlarıdır. Arkada Galata Kulesi'nin eşlik ettiği balıkçılarla
ilgili haberin altına mevsimine göre afili birkaç edebiyat cümlesi
koymak da âdettendir. Aman ihmal etmemek lazım!
5- Size çiçek haberi yaptım Taksim Meydanı'ndan:
Acemi muhabirin uğrak yerlerinden birisi de Taksim Meydanı
civarındaki çiçekçilerdir. 'Olmazsa olmaz' niteliğindeki bu
haberler Taksim Meydanı'nın simgesi haline gelen İtalyan
heykeltıraş Pietro Canonica'ya yaptırılan anıttan daha önemli bir
nitelik arz eder. Çiçek satan Roman vatandaşlarımız Taksim'in adeta
simgesi haline gelmişlerdir. Sırf yapılan bu haberler yüzünden
artık bu çiçekçiler de bıkmış olacak ki, fotoğraf çekenlerden para
istemeye başlamışlar ve bu sayede fotoğraf çekme tarifesi ortaya
çıkmıştır.
6- Ne olacak bu sokak çocuklarının hali? İlk akla
gelen haberlerden bir tanesi de sokak çocukları ve tinerci
çocuklardır. Haklarında kaç haber yapılmıştır bilemeyiz, ama bu
kadar çok gündeme gelen bir sorunun hâlâ çözülememiş olması da ayrı
bir garabettir. Haliyle bu konudan ekmek yiyecek daha çok acemi
muhabir olacaktır.
7- Tarihî evler yıkılmak üzere: 'Ne çalışayım'
diye kara kara düşünen çaylak muhabirin daldığı konulardan biri de
tarihî eserler konusudur. Gün geçmesin ki 'Tarihî evler yıkılıyor,
şu eser sahipsiz' şeklinde bir haber yazılmasın. Süleymaniye ve
Zeyrek bölgesi bu tarz haberler için biçilmiş kaftandır.
Yetkililerin vurdumduymazlığından dem vurulup, ardından otopark
mafyasına gönderme yapmak bu tarz haberlerin şanındandır.
8- Çöpten-ottan haberler: Haberin sağlıkla
buluştuğu mümbit sahalardan biri de aktarlardır. Her çeşit bitki ve
otun bulunduğu aktar haberleri kaçınılmaz olarak ecel teri döken
muhabirin şifasıdır. Hangi ot neye iyi gelir, kimler ne içmelidir
tarzındaki haberleri mevsimine göre yapmakta fayda vardır.
9- Kültür sanat klasiği: Kültür sanat sayfalarında
muhabir olarak başlayan genç gazetecinin ilk aklına gelen haber ise
izlediği bir film üzerine yılların sinema eleştirmeni gibi afili
bir yazı döşemektir. Fellini'den Tarantino'ya olmadı Tarkovsky'ye
göndermeler yapılarak hazırlanan haber muhabirimiz için kimsenin
görmediği ayrıntılardır. Eğer bu konuda sıkıntı yaşarsa adımını
atacağı ilk yer yeni açılan bir resim sergisidir.
10- Milletvekilinden röportaj koparmak:Özellikle
Ankara'da muhabirliğe adım atan acemi gazetecilerin yaptığı ilk
haber genelde ilk tanıştığı bir milletvekili ile röportaj
yapmaktır. Bu aynı zamanda 'Biz de bu işlerin yabancısı değiliz,
bak milletvekili tanıyoruz' şeklinde bir mesaj içeriği taşır.
(Zaman)