'20 gazete çok büyük ceza gelebilir'
20 gazetenin bir araya gelerek yayınladıkları deklarasyonun Rekabet Kanunu'nu ihlal olarak yorumlanır, Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma olarak değerlendirilirse çok büyük ceza gelebilir...
Gazetelerin bu girişiminin yasal olup olmadığı da bir tartışma konusu. Habertürk'te bugün konu hem hukuki hem de medya boyutlarından yorumlandı.
Fikri ve Sınayi Haklar uzmanı Avukat Sadife Karataş gazetelerin ortak deklarasyonunun hukuken geçersiz olduğunu ileri sürdü. Karataş 20 gazetenin bir araya gelerek yayınladıkları deklarasyonun Rekabet Kanunu'nu ihlal olarak yorumlanabileceğini, ilanın Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma olarak değerlendirilirse çok büyük ceza gelebilceğini söyledi.
"Ben konuya bütün olarak bakmak gerekir diyorum. Bütün hukuki süreçte çalıntı ile alıntı arasındaki teknik fark bizim yasalarımızda var." diyen Karataş sözlerini şöyle sürdürdü:
| FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU NE DİYOR? |
| Madde 36 - Basın Kanununun 15 inci maddesi hükmü mahfuz kalmak üzere basın veya radyo tarafından umuma yayılmış bulunan günlük havadisler ve haberler serbestçe iktibas olunabilir. Gazete veya dergilerde çıkan içtimai, siyasi veya iktisadi günlük meselelere mütaallik makale ve fıkraların iktibas hakkı sarahaten mahfuz tutulmamışsa aynen veya işlenmiş şekilde diğer gazete ve dergiler tarafından alınması ve radyo vasıtasiyle veya diğer bir suretle yayılması serbesttir. İktibas hakkı mahfuz tutulsa bile sözü geçen makale ve fıkraların kısaltılarak basın özetleri şeklinde alınması, radyo vasıtasiyle veya diğer bir suretle yayılması caizdir. Bütün bu hallerde, iktibas edilen gazete, dergi ve ajansın ve eğer bunlar da başka bir kaynaktan alınmışlarsa o kaynağın adı, tarih ve sayısından başka makale sahiplerinin adı, müstear adı veya alameti zikredilmek icabeder. Madde 37 Haber mahiyetinde olmak ve bilgilendirme kapsamını aşmamak kaydıyla, günlük hadiselere bağlı olarak fikir ve sanat eserlerinden bazı parçaların işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan vasıtalara alınması mümkündür. Bu şekilde alınmış parçaların çoğaltılması, yayılması, temsil edilmesi veya radyo ve televizyon gibi araçlarla yayınlanması serbesttir. Bu serbestlik, hak sahibinin hukuki menfaatlerine zarar verecek şekilde veya eserden normal yararlanmaya aykırı biçimde kullanılamaz. |
"Basın Kanunu kaynak göstermek suretiyle yeniden yayımı serbest bırakmış. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda ise 'haber istisnası' var. Kamu düzeni, genel menfaat için istisna düzenler.
Gazetede günlük haber ve içeriğin yayınının serbest olduğunu ve kısıtlanamayacağını söylüyor.
Makale ve fıkraların iktibas hakkının saklı tutulabileceğini ancak bunların da kısaltılarak alınmasını serbest bırakıyor.
HİÇ BİR HUKUKİ GEÇERLİLİKLERİ YOK
Gazetelerin bir araya gelerek "Bizim haberlerimizi alamazsınız" demelerinin hiç bir hukuki geçerliliği yok.
Bir bilimsel eserden dahi haber için alıntı yapmak mümkün. Bu durumda sınır da haksahibinin hukuki menfaatlerine zarar verecek şekilde kullanmak.
Yani ne yapılması gerektiğinin kriterleri ortada.
REKABET KURULU ÇOK BÜYÜK CEZA VEREBİLİR
Yayınlanan deklarasyon canı yanan medya gruplarının çığlığı olabilir. Ama bunun hukuki bir geçerliliği yok. Hatta 20 gazetenin bir araya gelip topluca "hiç bir şeyimizi kullanamazsınız" dediği deklarasyon, eğer rekabeti sınırlayıcı bir eylem olarak yorumlanırsa Rekabet Kanunu gereğince Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma sayılabilir. Yasanını Dördüncü maddesi bunu düzenliyor. Bu durumda çok büyük bir para cezası verebilir Rekabet Kurulu.
Yeniden yayın serbesttir diye yasal düzenlemeler varken, gazetelerin sınırları aşan kullanıma müdahale etmeleri tabi ki onların hakkı. Ancak böyle bir deklarasyon ile de bir yere ulaşmak mümkün değil.
